Zoeken
96 resultaten voor Evidenced Based Nursing gevonden
Structuur bieden als verpleegkundige interventie
‘Structuur bieden’ wordt in verpleegplannen als een interventie opgenomen, maar de literatuur en de Nursing Intervention Classification1 beschrijven ‘structuur bieden’ niet specifi ek. Toch zijn daarin elementen en doelen gevonden. De elementen van “structuur bieden” zijn: opstellen van en toezien op de naleving van regels en beperkingen, inschatten van de (psychische) conditie van de patiënt, vormgeven van de interactie met de patiënt....
Lees het artikelPTSS
Posttraumatische stressstoornis (PTSS) is een trauma- en stressgerelateerde stoornis die na een traumatische gebeurtenis bij een minderheid van de mensen optreedt. De prevalentie van PTSS in de algemene bevolking is 9%. Als de stoornis niet wordt herkend en niet wordt behandeld, kan dit leiden tot onnodig lijden bij patiënten evenals een toename van zorgkosten. Het tijdig herkennen van patiënten die een verhoogd risico lopen, leidt tot preventieve interventies of adequate...
Lees het artikelEetstoornissen en zelfverwonding
Zelfverwonding komt voor bij ongeveer 45% van alle patiënten met een eetstoornis. Patiënten verwonden zichzelf vaak, opdat ze beter met hevige emoties kunnen omgaan, zoals angst, spanning en depressie. In deze kwalitatieve studie is het perspectief van patiënten met anorexia nervosa die zichzelf verwonden omschreven. Zelfverwonding is een autonome en multifunctionele strategie: het zorgt dat emoties die naar boven komen als gevolg van de eetstoornisbehandeling op een...
Lees het artikelZorgstandaard Psychotische stoornissen
Sinds 2012 wordt de Multidisciplinaire richtlijn schizofrenie gebruikt om de behandeling voor mensen met een psychotische stoornis vorm te geven. Inmiddels is er meer wetenschappelijke evidentie en praktijkkennis rondom deze doelgroep, waarbij in Australië klinische stadiëring is ontwikkeld. Volgens klinische stadiëring heeft de patiënt, afhankelijk van de fase waarin hij zit in zijn ziekteproces, behoefte aan bepaalde typen en een bepaalde intensiteit van interventies....
Lees het artikelPiramide van evidence
Evidence-based practice betekent dat klinische beslissingen het best genomen kunnen worden door klinische expertise te integreren in het beslissingsproces. Dat betekent dat de zorgprofessional zijn kennis op het vakgebied op peil moet houden. Het zoeken naar literatuur en het beoordelen van die literatuur op de aard van het geleverde bewijs behoort tot de competenties van alle zorgprofessionals en dus ook tot die van de verpleegkundige. Voor het zoeken naar onderzoeksliteratuur kunt u...
Lees het artikelEvidenced-based verpleegkunde in de acute psychiatrie is mogelijk
In dit artikel wordt aandacht besteed aan de achtergronden, praktische bruikbaarheid en de uitdagingen bij twee verschillende wetenschappelijk geëvalueerde benaderingen, die van belang zijn voor verpleegkundigen in klinieken voor acute psychiatrie. Het betreft hier effectstudies op twee verschillende domeinen om een crisisperiode met een patiënt veilig en herstelgericht door te komen. Hierbij wordt de focus enerzijds gericht op een systematiek voor frequente kortetermijn...
Lees het artikelWetenschappelijk onderzoek, ebp en kwaliteitsverbetering
De afgelopen decennia is enorm veel wetenschappelijk onderzoek gedaan en zijn de resultaten steeds sneller beschikbaar gekomen. Toch verloopt implementatie van nieuwe kennis in de praktijk nog traag.1 Hierdoor krijgt een groot aantal mensen nog steeds niet de best beschikbare behandeling of zorg.2,3 Dit inzicht heeft ertoe geleid dat er steeds meer nadruk is komen te liggen op implementatie. In het kader hiervan wordt vaak gesproken over evidence-based practice (ebp) en...
Lees het artikelRichtlijnen
Multidisciplinaire richtlijnen zijn niet meer weg te denken uit de gezondheidszorg. Richtlijnen ondersteunen evidence-based werken, waarbij de beste beschikbare wetenschappelijke literatuur wordt gecombineerd met de expertise van de professional en de expertise en voorkeuren van patiënten. Richtlijnen staan boven in de piramide van evidence (nog boven systematische reviews), maar dit gaat alleen op als het een richtlijn van goede kwaliteit betreft. Om de methodologische kwaliteit van...
Lees het artikelWie (effectief) zoekt, zal vinden
Evidence-based practice bestaat uit vijf stappen om te komen van klinische onzekerheid naar een evidence-based beslissing. Na het vertalen van een klinische onzekerheid naar een goede onderzoeksvraag, kan worden gezocht naar evidence om de onderzoeksvraag te beantwoorden. Het zoeken doet men in wetenschappelijke databases met specialistische zoekmachines, zoals PubMed. Na het bepalen van de juiste zoektermen wordt een zoekstrategie steeds specifi eker door het toevoegen van booleaanse...
Lees het artikelKwalitatief onderzoek, vis of aap?
Kwalitatief onderzoek geeft de onderzoeker de kans om uiteenlopende vragen te beantwoorden. Kwalitatieve methoden zijn onder meer geschikt om theorieën te vormen, doorleefde ervaringen in kaart te brengen en subjectieve fenomenen gedetailleerd te onderzoeken. Dit artikel bespreekt de uitgangspunten van kwalitatief onderzoek, methodologische aspecten en geeft een voorbeeld van kritische beoordeling aan de hand van een wetenschappelijke publicatie.
Lees het artikelOverbelasting van mantelzorgers
Komt u als verpleegkundige, verzorgende of verpleegkundig specialist in aanraking met mantelzorgers, in de wijkzorg, het ziekenhuis, de zorginstelling, de arbodienst of op school? De richtlijn Mantelzorg geeft verpleegkundigen, verzorgenden en verpleegkundig specialisten handvatten om mantelzorgers tijdige en passende ondersteuning te bieden en daarmee overbelasting van mantelzorgers te signaleren, te voorkomen of te verminderen. De richtlijn is beschikbaar op...
Lees het artikelEBP: en de betekenis van significantie
In de vakliteratuur worden talloze begrippen en termen gebruikt. Maar wat betekenen die nu precies? In dit artikel is er aandacht voor het begrip ‘significantie’, een begrip in onderzoeksartikelen en een term uit de statistiek. Ook begrippen die met signifi cantie te maken hebben komen aan bod, zoals de p-waarde, de nulhypothese en de praktische relevantie.
Lees het artikelLezen van een wetenschappelijk artikel
Werken volgens het principe van evidence-based practice (EBP) houdt in dat er bij keuzes in de zorg rekening wordt gehouden met de expertise van de behandelaar, de voorkeur van de patiënt en het best beschikbare bewijs uit de wetenschap. Om te achterhalen wat het best beschikbare bewijs is, worden de vijf stappen van EBP gevolgd: ask, access, appraise, apply en audit. Het lezen van een wetenschappelijk artikel (bij de stappen access en appraise) vergt echter oefening en...
Lees het artikelDe VS-GGZ in de huisartsenpraktijk
De toegankelijkheid en kwaliteit van de GGZ in Nederland staat onder druk en in toenemende mate doen cliënten met (complexe) GGZ-problematiek een beroep op de huisartsenzorg. De VS-GGZ in de huisartsenzorg is een pionier op het gebied van het verlenen van geestelijke gezondheidszorg in deze setting. Op basis van interviews met professionals wordt inzicht gegeven in de mogelijkheden van de VS-GGZ in de huisartsenpraktijk, de toegevoegde waarde en beïnvloedende factoren.
Lees het artikelZelfmanagementvermogen van patiënten met schizofrenie
Zelfmanagement is het vermogen van mensen om hun ziekte of beperking zo goed mogelijkin hun leven in te passen.1 De beroepsvereniging Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland (V&VN) ziet zelfmanagementondersteuning als een belangrijke kerntaak van de verpleegkundige. Het is belangrijk te weten hoe iemand zijn eigen vermogen tot zelfmanagement inschat om zorg op maat te kunnen bieden. Hierbij kan gebruik worden gemaakt van een meetinstrument. Dit artikel beschrijft allereerst...
Lees het artikelKritisch beoordelen RCT
De randomised controlled trial (RCT) is een gerandomiseerd interventieonderzoek en wordt beschouwd als de gouden standaard voor het onderzoeken van het effect van een interventie. Voor het gebruik van een RCT is een kritische beoordeling van de validiteit, resultaten en toepasbaarheid essentieel. In dit artikel wordt een recente RCT uit het domein van de GGZ als voorbeeld gebruikt voor een kritische beoordeling aan de hand van het beoordelingsinstrument van het...
Lees het artikelDoorontwikkelen van de Hulpkaart
Het aantal meldingen van overlastgevende incidenten door mensen met verward gedrag is toegenomen. De Hulpkaart wordt als belangrijk middel gezien. Enerzijds helpt de kaart mensen met verward gedrag om regie te houden in situaties waarin hulp nodig is en anderzijds biedt hij omstanders handvatten hoe te handelen. Dit artikel beschrijft de ervaringen en aanbevelingen van het Hulpkaart-project van GGzE.
Lees het artikelSignaleringsplan in de forensische psychiatrie
Forensisch psychiatrische verpleegkundigen werken dagelijks met de interventie van het signaleringsplan. Ze zetten voor hen bekende strategieën in, zoals het opbouwen van de samenwerkingsrelatie, en zij gaan om met weerstanden om samen met de patiënt een signaleringsplan te maken. In dit artikel worden de resultaten weergegeven van een kwalitatief onderzoek naar ervaringen van de patiënten en de verpleegkundigen met het signaleringsplan.
Lees het artikelVergeet niet voor jezelf te zorgen!
Na de coronapandemie bleef de vraag naar geestelijke gezondheidszorg toenemen. De stijgende wachtlijsten, de toename van hoog complexe cliënten hebben invloed op de mentale gezondheid van zorgprofessionals. Kwalitatief goede zorg behouden vereist mentaal gezonde zorgprofessionals. Dit vraagt om de juiste keuzes en investeringen. De DFY-studie (Don't Forget Yourself-studie; https://vergeetjezelfniet.nu ) richt zich op de mentale gezondheid van zorgprofessionals.
Lees het artikelDwangvoeding bij ernstige anorexia nervosa
Dwangvoeding bij patiënten die lijden aan ernstige anorexia nervosa en als gevolg hiervan in een somatisch bedreigde toestand raken, is een complex fenomeen op medisch psychiatrische units (MPU). Er valt veel te vinden, zeggen en schrijven of dwangvoeding toegepast moet worden in de behandeling. Soms lijkt er echter geen keuze en doe je als behandelaar alles om je patiënt in leven te houden. Als dwangvoeding dan toch geïndiceerd blijkt, zijn er diverse methoden en technieken...
Lees het artikelNabespreken van dwanginsluitingen
Bij het terugdringen van dwang en drang is het perspectief van de patiënt op de dw anginsluiting van belang. Het nabespreken van gedwongen insluiting geeft input om de dwang te verminderen en de zorg tijdens dwang te verbeteren. De ervaren gevolgen van de afzondering zijn niet gering. Het evalueren van dwanginsluitingen met patiënten levert een belangrijke aanvulling op de kennis van hulpverleners. De verbeteringen die de afgelopen jaren zijn toegepast rond dwang, leiden er niet...
Lees het artikelGoede vraag!
In dit artikel worden handreikingen gegeven om een goede onderzoeksvraag te formuleren. Onderzoek doen begint met het vaststellen van een klinische onzekerheid. Tegen een probleem aanlopen is niet moeilijk, dit probleem vertalen naar een onderzoekbare vraag is dat wel. In het artikel wordt eerst ingegaan op het vaststellen van een klinische onzekerheid. Vervolgens worden soorten vragen en onderzoeksterreinen besproken. Tot slot komen de elementen van de onderzoeksvraag aan bod en de criteria...
Lees het artikelE-health bij mensen met ernstige psychische aandoeningen
In de GGZ wordt steeds meer gebruikgemaakt van e-health. Mensen met een ernstige psychische aandoening (EPA) beginnen niet aan e-health of stoppen er voortijdig mee. Zij lijken er nog niet klaar voor. In hoeverre zijn mensen klaar voor het gebruik van e-health en hoe kunnen zij optimaal profiteren? In dit artikel leest u welke factoren hierbij een rol spelen.
Lees het artikelSeparatie-evaluatie in een dubbelediagnosekliniek
Separatie wordt als ongewenst beschouwd en het terugdringen van verschillende aspecten daarvan staat hoog op de agenda. Het evalueren van separaties is een norm en levert belangrijke informatie op die behulpzaam kan zijn bij het terugdringen. Dit artikel beschrijft een studie waarin retrospectief verzamelde data werden geanalyseerd van patiënten die gesepareerd waren in een kliniek voor ernstige dubbele problematiek. Van de 29 uitgevoerde separaties zijn er 19 geëvalueerd. Iets...
Lees het artikelErvaring werkt
Steeds vaker nemen GGZ-instellingen voormalige cliënten aan in de functie van ervaringswerker. De GGZ ziet hen als mogelijk antwoord op de recente uitdagingen waar de GGZ voor staat. Waar ervaringswerkers hun intrede doen, zijn alle betrokken partijen genoodzaakt na te denken over veranderingen van voorheen vertrouwde rollen en verantwoordelijkheden. Dit zorgt voor onzekerheid op de werkvloer. Verbetering van de inzet van ervaringswerkers is aan te raden zowel...
Lees het artikelInschatting van (para)suïcidaal gedrag: gestructureerde versus klinische risicotaxatie
Tijdens een residentiële psychiatrische opname is het van belang suïcidaal gedrag in kaart te brengen. Het is belangrijk dat de verpleegkundigen een inschatting maken van het suïcidaal gedrag. Dit onderzoek vergelijkt een gestructureerde inschatting van (para)suïcidaal gedrag met de klinische inschatting van dit risico door psychiatrisch verpleegkundigen. De schatting van het risico op suïcidaal gedrag binnen de residentiële psychiatrische zorg is...
Lees het artikelEvaluatie van separaties
Iedere hulpverlener in de GGZ zal het ermee eens zijn dat separatie zoveel mogelijk moet worden teruggedrongen. Toch worden in Nederland nog regelmatig patiënten gesepareerd. In dit artikel worden hun ervaringen besproken aan de hand van evaluaties die na de separatie bij de patiënt werden afgenomen.
Lees het artikelStatistische basisbegrippen
Het implementeren van nieuwe interventies in de verpleegkundige praktijk vraagt naast vaardigheden gericht op planning en organisatie, begrip van verplegingswetenschappelijk onderzoek. Verplegingswetenschappelijk onderzoek kan plaatsvinden met verschillende typen designs, waarbij iedere opzet zijn eigen kenmerken heeft. Interventieonderzoek is waarschijnlijk het meest relevant voor de verpleegkundige praktijk. Daarom worden in dit artikel de belangrijkste begrippen en effectmaten uit...
Lees het artikelEvaluatie van dwang
Het evalueren van dwang met zorgontvangers en zorgverleners is een belangrijke strategie om dwangtoepassingen te verminderen. In de praktijk is een incident vaak een aanleiding om dwang toe te passen. In dit artikel kijken we gericht naar het nabespreken van de dwang. Behalve evaluatie met de cliënt, worden ook teamevaluaties bekeken. Onder dwang wordt in dit artikel elke vorm van afzondering verstaan. Er wordt een samenvatting gegeven van relevante literatuur over het evalueren van...
Lees het artikelOmgaan met patiënten die zichzelf beschadigen
De verschillende perspectieven van patiënten en hulpverleners op zelfbeschadigend gedrag kunnen ertoe leiden dat zij in houding en gedrag tegenover elkaar komen te staan. Het gevolg is dat beide partijen moeite hebben om de gevoelens en gedachten te bespreken die aan zelfbeschadiging ten grondslag liggen. Het bespreken van deze onderliggende problemen is noodzakelijk om tot inzicht in en herstel van zelfbeschadiging te komen. De training Met Mij Alles Goed is ontwikkeld om de...
Lees het artikelMindfulness-Based Cognitive Therapy bij een depressieve stoornis
Depressie is een veelvoorkomende en vaak recidiverende psychiatrische stoornis. Medicamenteuze behandelstrategieën en psychotherapie gelden als standaard bij het voorkomen van recidive bij depressie. Mindfulness-Based Cognitive Therapy (MBCT) is een relatief nieuwe en zeer bruikbare behandelmethode om het risico op terugval in een depressie te verminderen. Aan de hand van de casusbeschrijving van Peter, een man met een recidiverende depressie die geen medicatie wil gebruiken, wordt in...
Lees het artikelDe betekenis van de randomised controlled trial
Bij evidence-based practice gaat het om het nemen van klinische beslissingen op basis van het best beschikbare bewijs, oftewel een causale samenhang tussen een interventie en het effect daarvan op een kenmerk van patiënten. Er zijn verschillende soorten onderzoek mogelijk. We kunnen een onderscheid maken op basis van de aard van de gegevens die verzameld worden. Dan spreken we van kwantitatief en kwalitatief onderzoek. Maar we kunnen ook een onderscheid maken op basis van de...
Lees het artikel(Be)handelen met eigen ervaring
Professionals die zelf ervaring hebben met psychische problemen komen regelmatig in een spagaat bij de inzet van die ervaring in de beroepspraktijk. Zij krijgen te maken met vragen over de veiligheid en professionaliteit wanneer eigen ervaringen in de zorg worden betrokken. ‘(Be)handelen met eigen ervaring’ is een werkwijze voor organisaties om medewerkers een platform te bieden om competenties rond dit thema in gezamenlijkheid te ontwikkelen en in...
Lees het artikelComplex klinisch redeneren
Op diverse werkplekken blijkt behoefte en noodzaak om op een efficiënte manier informatie te raadplegen over het proces van complex klinisch redeneren en hoe dit toe te passen in de praktijk. Dit artikel beoogt praktisch te ondersteunen bij het complex klinisch redeneren binnen het expertisegebied van de verpleegkundig specialist GGZ. Hierbij wordt gebruikgemaakt van praktische instrumenten en tekstformats, zoals de ICF, NANDA, NOC en NIC. Het gebruik van ICF, NANDA, NOC en NIC is in de...
Lees het artikelCompassie bij schaamte en zelfkritiek
Schaamte en een hoge mate van zelfkritiek liggen aan de basis van vele psychische klachten. Compassie is het vermogen je te laten raken door het lijden van anderen, betrokken te zijn bij de ander en de wens om waar dat mogelijk is dit lijden te verlichten. Toegenomen zelfcompassie kan zorgen voor vermindering van schaamte en zelfkritiek. De verschillende therapeutische mogelijkheden van compassie en het uitgewerkte theoretische model worden in dit artikel uiteengezet.
Lees het artikelBehandeling bij ketaminemisbruik
Ketaminemisbruik is een groeiend probleem en heeft regelmatig grote urologische problemen tot gevolg. Het stoppen met het gebruik van ketamine is een belangrijk element in relatie tot (lichamelijk) herstel. De verpleegkundige diagnostiek kan een belangrijke bijdrage leveren aan het in kaart brengen van gezondheidsproblemen en het bevorderen van de kwaliteit van leven.
Lees het artikelZelfzorg bij complexe traumagerelateerde stoornissen
Voor mensen met een (complexe) posttraumatische stressstoornis (CPTSS) en/of een dissociatieve identiteitsstoornis (DIS) is zelfzorg niet vanzelfsprekend. Terwijl vele mensen niet hoeven na te denken bij zelfzorg, is het voor deze doelgroep een zeer complexe handeling. Zo bestaat douchen uit: jezelf uitkleden, aanraken en wassen. En tandenpoetsen uit: iets in je mond hebben, wat beweegt en smaakt. Deze handelingen kunnen traumatische herinneringen oproepen, wat regelmatig leidt tot...
Lees het artikelBed op Recept bij Borderline
Steeds meer verpleegkundigen en verpleegkundig specialisten willen promoveren. Zij doen onderzoek, publiceren artikelen in wetenschappelijke vakbladen, schrijven een proefschrift en verdedigen hun bevindingen in het openbaar. Promoveren is geen doel op zichzelf, want het is de bedoeling dat het resultaat van het onderzoek uiteindelijk bijdraagt aan betere zorg. In dit artikel beschrijft verpleegkundige Marjolein Helleman hoe haar promotietraject tot nu toe verliep.
Lees het artikelKlinkt als… maar is het niet; vijf syndromen die lijken op ‘schizofrenie’
Niet ieder cluster van psychotische symptomen rechtvaardigt een diagnose ‘schizofrenie’ zoals beschreven in de dsm-5. Zelfs wanneer we de dsm-criteria zorgvuldig toepassen, komen wij soms ziektebeelden tegen die een andere diagnose rechtvaardigen en daarmee ook een andere behandeling. In dit artikel worden vijf van zulke ziektebeelden beschreven. Achtereenvolgens komen aan bod: het alice-in-wonderlandsyndroom, het incubusfenomeen, de katatonie, muzikale hallucinaties en de...
Lees het artikelOp zoek naar veilig herstel
Deze gevalsbeschrijving illustreert de toepassing van Seeking safety bij een patiënte met een licht verstandelijke beperking (LVB) en een posttraumatische stressstoornis (PTSS). Seeking Safety is een evidence-based behandelmethode ontwikkeld voor de behandeling van PTSS en verslaving, maar lijkt ook goed toepasbaar bij mensen met LVB en trauma. De thema’s van Seeking Safety komen overeen met verpleegkundige interventies en zorgresultaten. Dat maakt het tot...
Lees het artikelWerken met de International Classification of Functioning
In dit artikel wordt beschreven hoe verpleegkundigen het zelfmanagement van patiënten kunnen bevorderen door het toepassen van de International Classification of Functioning (ICF) binnen het klinisch redeneerproces. Door met behulp van de ICF het functioneren in kaart te brengen en de krachten en klachten inzichtelijk te maken, worden gegevens verzameld om tot een verpleegkundige diagnose te komen. Daarnaast wordt in dit artikel stilgestaan bij het belang van classificeren door...
Lees het artikel(H)erkennen van zwakbegaafdheid bij ouderen
Het is complex om zwakbegaafdheid bij ouderen te herkennen en een behandeling te indiceren. In deze casus wordt beschreven welke diagnostiek de regiebehandelaar toepast bij een oudere vrouw, om zwakbegaafdheid, een depressie en de gevolgen ervan in het dagelijks leven te herkennen. Het wordt duidelijk dat overvraging, vanwege weggevallen structuur en ondersteuning, ten grondslag ligt aan probleemgedrag.
Lees het artikelPsychiatrie en Huntington
De ziekte van Huntington (ZvH) is een erfelijke neurodegeneratieve stoornis van het centrale zenuwstelsel. Dit betekent dat gebieden in de hersenen vroegtijdig verouderen en afsterven. Het klinische beeld bestaat uit motorische, psychiatrische en cognitieve symptomen. Zij veroorzaken vaak aanzienlijk leed voor patiënten en familie. Alleen symptomatische behandeling is mogelijk. Behandeling van symptomen kan de kwaliteit van leven positief beïnvloeden.
Lees het artikelZelfbeeld als transdiagnostische factor
Het zoeken naar gemeenschappelijke factoren bij psychische stoornissen en behandelingen kan het inzicht in het ontstaan en voortduren van psychiatrische stoornissen verhelderen. Het kan de effectiviteit van bestaande behandelingen vergroten en de kans op terugval verkleinen. Dit sluit aan bij de contextuele verpleegkundige diagnostiek van de verpleegkundig specialist, waarbij met behulp van de ICF het functioneren in kaart wordt gebracht.
Lees het artikelBehandeling voor persoonlijkheidsstoornissen: MBT
Mentalisatiebevorderende therapie of Mentalization-Based Treatment (MBT), is een evidencebased behandelmethode ontwikkeld door Bateman en Fonagy voor patiënten met een borderlinepersoonlijkheidsstoornis (BPS). Onderzoek toont aan dat een verbetering van het mentaliserend vermogen leidt tot een reductie van zelfdestructief gedrag en een verbetering van interpersoonlijke problematiek. MBT wordt gegeven door verschillende disciplines binnen de GGZ, onder wie verpleegkundigen.
Lees het artikelPatiënt met een licht verstandelijke beperking en probleemgedrag
In deze gevalsbeschrijving past de behandelaar integratieve diagnostiek en behandeling toe bij een patiënte met een licht verstandelijke beperking, probleemgedrag en mogelijk een borderlinepersoonlijkheidsstoornis. Onveilige gehechtheid en overvraging bleken belangrijke oorzaken van het probleemgedrag. De meest opvallende uitkomst van de behandeling was een sterke afname in ernst en frequentie van het probleemgedrag.
Lees het artikelContact maken als uitgangspunt in vastgelopen behandeling
In de verslavingszorg heeft 60 tot 80 procent van de patiënten een comorbide psychiatrische stoornis. Een van de methoden om de mensen met ernstige dubbele problematiek te behandelen is de Integrated Dual Disorder treatment (IDDT).
Lees het artikelAlcoholverslaving bij ouderen
In dit artikel wordt de complexiteit om ouderen te diagnosticeren en te behandelen beschreven door het samengaan van problemen of klachten op verschillende terreinen en door de overlap tussen ouderdomsklachten en alcoholgerelateerde klachten. Juist bij dergelijke complexe problematiek kan intensieve samenwerking tussen verschillende disciplines een grote meerwaarde hebben. Het verpleegkundig klinisch redeneerproces wordt beschreven vanuit de rol van de verpleegkundig specialist ggz.
Lees het artikelAngstig en verslaafd aan lorazepam
Angststoornissen zijn de meest voorkomende psychische stoornissen op latere leeftijd en brengen veel lijdensdruk met zich mee. Een angststoornis is de belangrijkste indicatie voor het gebruik van benzodiazepinen. Van de ouderen gebruikt 12 tot 31% benzodiazepinen. Vrouwen met een angststoornis lopen daarbij het grootste risico op afhankelijkheid. Chronisch benzodiazepinegebruik is slecht behandelbaar bij ouderen vanwege de vaak onderliggende problematiek zoals angst. Dit artikel beschrijft...
Lees het artikelGameverslaving
De populariteit van videogames is de afgelopen drie decennia enorm toegenomen. De aantrekkingskracht ligt met name in de vrijwel oneindige mogelijkheden die de huidige games de speler bieden, waardoor de speler wordt verleid de speeltijd zoveel mogelijk te verlengen. Met name online spellen worden vanwege deze kenmerken in verband gebracht met gameverslaving. Hoewel de speler geen verslavende stof tot zich neemt bij gamen, wordt toch vaak gesproken van een verslaving. De processen in de...
Lees het artikelYoga als therapie
Steeds meer mensen beoefenen yoga en ook wordt yoga steeds vaker toegepast in een medische setting. Gezien de gunstige effecten van yoga bij een breed scala van psychiatrische en somatische problematiek, lijkt het dat deze lichaamsgerichte benadering gaat uitgroeien tot een veel toegepaste evidence-based complementaire behandelwijze. Wanneer yoga therapeutisch wordt ingezet, vereist dit specifi eke competenties en kwaliteiten van de verpleegkundige.
Lees het artikelNonviolent Crisis Intervention
Nonviolent Crisis Intervention (NCI) van het Crisis Prevention Institute (CPI) is een evidence-based practice die ontwikkeld is om professionals te trainen in het veilig omgaan met angstig, vijandig of agressief gedrag van patiënten. De methode werd in 2012 geïntroduceerd in het UMC Utrecht. De training heeft als doel agressie te voorkomen en het risico op trauma en letsel van zowel de patiënt als de professional te minimaliseren. Preventieve en de-escalerende technieken...
Lees het artikelBeslissen doe je samen!
Gedeelde besluitvorming is een begrip dat steeds vaker gebruikt wordt binnen de geestelijke gezondheidszorg. Het is juridisch en ethisch juist om gedeelde besluitvorming toe te passen en het past bij evidence-based practice: wetenschappelijk bewijs, de klinische expertise van de hulpverlener en de expertise, waarden en voorkeuren van de individuele cliënt zijn de basis van zorgverlening. Gedeelde besluitvorming doet recht aan de autonomie van de cliënt en past bij...
Lees het artikelCognitieve gedragstherapie bij psychotische klachten
Voor patiënten met een eerste psychose is cognitieve gedragstherapie (CGT) een belangrijke evidence-based interventie. Het uitgangspunt van CGT is dat het denken van invloed is op het gevoelsleven en op het gedrag en niet zozeer wat iemand overkomen is in het leven. Zo kunnen dezelfde dreigementen bij de één tot angst leiden, terwijl de ander er zich niet zo veel van aantrekt. CGT is een gestructureerde behandeling, waarbij de therapeut samen met de patiënt stap voor...
Lees het artikelGHB
Steeds vaker kloppen GHB-verslaafde patiënten aan bij de verslavingszorg. Een evidence-based behandeling ontbreekt vooralsnog. In opdracht van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) loopt nu een onderzoek naar de meest effectieve manier van ontgiften van GHB: met behulp van farmaceutische GHB of met benzodiazepinen.
Lees het artikelDiagnostiek bij mensen met een licht verstandelijke beperking
Deze casus beschrijft het diagnostisch proces bij een cliënt met een jarenlange alcoholverslaving, bij wie de behandeling niet aanslaat. Problemen in het functioneren zijn in kaart gebracht met de International Classifi cation of Functioning, Disability and Health (ICF). Daarnaast is de Screener for Intelligence and Learning disability (SCIL) gebruikt om de waarschijnlijkheid van een licht verstandelijke beperking (LVB) vast te stellen. De uitkomst hiervan bleek een verklaring voor het...
Lees het artikelTerugval bij GHB-gebruik
GHB is een sterk verslavend middel en sinds 2017 stijgt de vraag naar behandelingen bij GHB-gebruik. Kenmerkend voor de problematiek zijn de complexiteit en het hoge terugvalpercentage. Dit artikel geeft inzicht in de evidente en practice-based interventies om terugval bij GHB-gebruik te kunnen voorkomen. Daarbij worden behoeften van patiënten verkend.
Lees het artikelZorgbehoeften van patiënten met verslaving en ASS
Om evidence-based interventies te ontwikkelen voor patiënten met verslaving en ASS, is eerst meer kennis nodig over hun specifi eke zorgbehoeften. Patiënten met verslaving en ASS beschrijven dat zij in een vicieuze cirkel terechtkomen. Deze vicieuze cirkel bestaat uit het omgaan met symptomen van ASS door middel van middelenmisbruik, waardoor de symptomen van ASS verergeren.
Lees het artikelSociaal Ritme Therapie bij bipolaire stoornis
Een bipolaire stemmingsstoornis wordt gezien als een van de meest belastende psychiatrische stoornissen. Nogal eens heeft de ziekte een chronisch beloop en legt een zware last op cliënten, familieleden en samenleving. Bij medicamenteuze behandeling is het terugvalpercentage hoog en wordt volledige stabilisatie niet altijd bereikt. Door Sociaal Ritme Therapie kan inzicht worden verkregen in het biosociale ritme en uitlokkende factoren voor de stemmingsinstabiliteit. Contragedrag, externe...
Lees het artikelSamen beslissen bij biopsychosociale complexiteit
Het in kaart brengen van biopsychosociale complexiteit in combinatie met shared decisionmaking (SDM) is leidend in de behandeling van een patiënt met een aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit (ADHD), een autismespectrumstoornis (ASS) en een stoornis in het gebruik van middelen.
Lees het artikelSchaamte doorbreken, een verpleegkundige interventie
Schaamtegevoelens worden tijdens een behandeling gemakkelijk over het hoofd gezien, omdat zowel cliënt als hulpverlener de pijnlijke confrontatie met schaamte vermijdt. Daarnaast is schaamte moeilijk herkenbaar. Schaamte vormt hierdoor een barrière voor herstel. Aan de hand van een casus wordt geïllustreerd hoe schaamte zich uit en welke behandelopties verpleegkundigen kunnen inzetten.
Lees het artikelDe jonge mantelzorger
Een op de vier kinderen in Nederland groeit op bij ouders die zorg nodig hebben. Als wijkverpleegkundige kunt u in situaties komen waarin de zorgvrager ondersteund wordt door kinderen: jonge mantelzorgers. Zeker als de zorgvrager chronisch ziek is en/of psychisch belast, kunnen er zorgen ontstaan over de kinderen. In dit artikel wordt uiteengezet hoe u hiermee als (wijk)verpleegkundige kunt omgaan.
Lees het artikelFarmacotherapie bij insomnie
Slaapproblemen komen bij 32,1% van de Nederlandse bevolking voor. Insomnie is de meest voorkomende slaapstoornis uit de groep van zes soorten slaapstoornissen. Vanwege de negatieve gevolgen van insomnie voor het functioneren en de risico’s op ontwikkeling van een somatische en/of psychiatrische aandoening, is behandeling belangrijk. Dit artikel geeft een overzicht van de medicamenteuze en niet-medicamenteuze interventies bij insomnie.
Lees het artikelBehandelmogelijkheden voor antisociale persoonlijkheidsproblematiek
Veel behandelaren vinden patiënten met antisociale persoonlijkheidsproblematiek lastig om te behandelen. Mede hierdoor krijgen deze patiënten minder toegang tot de GGZ. Dit is een gemiste kans, omdat er met behandeling meer mogelijk is dan vaak gedacht wordt en zo zowel deze patiënten als hun omgeving kunnen worden geholpen. Verpleegkundigen en de verpleegkundig specialist (VS) kunnen hierin een belangrijke rol spelen.
Lees het artikelMuziek in de GGZ
Muziektherapie wordt sinds begin 1940 ingezet in de behandeling van mensen met psychische en psychiatrische problematiek met als doel klachten te verminderen en te leren deze beter hanteren.Muziektherapie richt zich doorgaans op het positief beïnvloeden van generieke factoren zoals stress, emotieregulatie en sociale interactie. Er is in toenemende mate evidentie voor de inzet van muziektherapie bij mensen met een depressie en bij mensen met depressieve klachten zonder formele...
Lees het artikelTheraplay® bij verstoorde ouderkindrelatie
Binnen de GGZ is in veel gezinnen de ouder-kindinteractie verstoord geraakt. Theraplay® is een vorm van psychotherapie voor kinderen en hun ouders, gericht op de versterking van hun onderlinge band, het vergroten van de ouderlijke sensitiviteit, het verbeteren van de ouder-kindinteractie, het verbeteren van de emotie- en gedragsregulatie en het verminderen van lichamelijke spanning. Het is een speelse behandelvorm waarbij de gezonde ouderkindinteractie als...
Lees het artikelLangdurige en ernstige anorexia nervosa
Dit artikel beschrijft een specialistisch verpleegkundige behandeling van personen die worstelen met de gevolgen van langdurige en ernstige anorexia nervosa. Hoewel bijna de helft van de personen met anorexia nervosa gedeeltelijk kan herstellen, heeft een derde van hen zeer ernstige blijvende eetstoornisklachten.
Lees het artikelEen vluchteling met PTSS
In dit artikel wordt in het bijzonder aandacht besteed aan posttraumatische stresstoornis (PTSS) bij de vluchteling. Er wordt beschreven waaruit de PTSS-klachten kunnen bestaan, hoe u daarmee als verpleegkundige in de dagelijkse praktijk kunt omgaan en welke de specifieke aandachtspunten zijn bij een vluchteling. Ook de behandelmogelijkheden bij PTSS wordt kort toegelicht.
Lees het artikelTransities tussen klinische en ambulante behandeling
Transities tussen klinische en ambulante behandeling zijn risicovol. Gezondheidsrisico’s zijn het risico van heropname, suïcide en (zelf)stigma. Het ontwikkelen van zelfredzaamheid en doelbereidheid kan het zelfmanagement tijdens transitiemomenten verhogen. Met deze uitgangspunten zijn tools voor transities tussen klinische en ambulante behandeling binnen de ouderenpsychiatrie ontworpen, waarbij gezondheidsrisico’s worden beperkt, (zelf)stigma wordt voorkomen en de...
Lees het artikelWerken met de Utrechtse Somatische Screeningslijst
Hoe signaleer je gezondheidsproblemen bij de complexe doelgroep patiënten met ernstige psychiatrische aandoeningen (EPA), die vaak ook te maken hebben met verslavingsproblematiek? De Utrechtse Somatische Screeningslijst (USS) is speciaal ontwikkeld voor de vaak zorg mijdende EPA-patiënten, die nauwelijks bij de huisarts in beeld zijn. Met de USS kunnen eenvoudig en systematisch somatische aandoeningen in kaart worden gebracht, zodat preventieve maatregelen of behandeling ingezet...
Lees het artikelGameverslaving
Bij de jeugdverslavingszorg melden zich de laatste jaren in toenemende mate jongeren die problemen hebben met overmatig gamen. De wetenschappelijke kennis over dit relatief nieuwe fenomeen is echter nog beperkt en niet eenduidig. Het ontbreken van specifieke richtlijnen en protocollen stelt de hulpverlener die problematische gamers in zorg krijgt, voor enkele uitdagingen als het gaat om de assessment en behandeling van deze problematiek.
Lees het artikelMonitoren van alcoholonthouding
Bij alcoholonthouding kunnen complicaties optreden. De Clinical Institute Withdrawal Assessment for Alcohol Scale, revised version (CIWA-Ar) is een gevalideerde beoordelingstool met tien items die gebruikt kan worden om de ernst van alcoholonthouding te kwantificeren en om cliënten te monitoren die met onthoudingsverschijnselen te maken hebben. Wanneer de mate van onthouding duidelijk is, kunnen gerichte interventies worden ingezet om complicaties te voorkomen.
Lees het artikelAvoidant/Restrictive Food Intake Disorder (ARFID)
Selectief eetgedrag (‘picky eating’) komt veel voor bij kinderen (14% tot 50%), maar ook bij volwassenen. Wanneer dit verergert en tot lichamelijke problemen en/of problemen in het psychosociaal functioneren leidt, spreken we van een vermijdende/restrictieve voedselinnamestoornis oftewel ARFID (avoidant/restrictive food intake disorder). De stoornis is voor het eerst opgenomen in de DSM-5. Evidentie is daarom nog beperkt. In dit artikel worden de reeds bestaande...
Lees het artikelSeksueel geweld
Tegenwoordig zijn er in Nederland Centra voor Seksueel Geweld, waarin verschillende disciplines samenwerken en de zorg voor slachtoffers centraal staat. De centra doen forensisch-medisch onderzoek, leveren acute medische zorg gericht op preventie van zwangerschap en besmetting met seksueel overdraagbare aandoeningen. Ook leveren de centra acute psychologische zorg gericht op herstel en preventie van psychische stoornissen zoals een posttraumatische stressstoornis.
Lees het artikelAanpassingsstoornissen bij patiënten met kanker
Kanker en het krijgen van sombere en angstige gevoelens lijken onlosmakelijk met elkaar verbonden. Patiënten worden geconfronteerd met zware behandelingen, fysieke beperkingen en existentiële vragen. Ook voor familieleden vormt dit vaak een grote belasting. Deze situatie vergt aanpassingen van patiënten en hun omgeving, maar niet iedereen slaagt daar even goed in. In dat geval kan er een aanpassingsstoornis ontstaan, die gepaard kan gaan met (soms ernstige) somberheid, angst...
Lees het artikelEen dwaal spoor: ASS, PTSS of persoonlijkheidsproblematiek?
In dit artikel wordt het behandeltraject beschreven van een 40-jarige vrouw die vier jaar in behandeling is bij de specialistische GGZ. Bij intake stonden emotieregulatieproblemen voorop. Na het volgen van de VERS-training kwamen traumaklachten op de voorgrond te staan. EMDR- behandeling was succesvol, waarna toch bleek dat er sprake was van nog nietgediagnosticeerde en behandelde ASS-problematiek.
Lees het artikelEMDR bij tinnitus
Voor de behandeling van tinnitus worden verschillende psychologische behandelingen geadviseerd. Eye movement desensitization and reprocessing (EMDR) is pas recent in beeld als mogelijke behandeloptie. In dit artikel wordt het effect van de behandeling met EMDR volgens het pijnprotocol gemeten bij een 70-jarige man met tinnitus. Ook wordt kort weergegeven wat er op dit moment in de medische literatuur bekend is over de effectiviteit van EMDR bij tinnitus.
Lees het artikelDe persisterende waarneemstoornis door hallucinogenen
De persisterende waarneemstoornis door hallucinogenen (hallucinogen persisting perception disorder; HPPD) is een relatief onbekende aandoening, waarbij herbelevingen of flashbacks optreden na een periode van gebruik van drugs. 1 LSD is het meest bekende voorbeeld, maar de flashbacks kunnen ook voorkomen na gebruik van ketamine, paddo’s, XTC of cannabis (tabel 1). 2,3,4 De symptomen worden beschreven als repercepties van visuele symptomen die optraden tijdens het gebruik van het...
Lees het artikelHet syndroom van Charles Bonnet
Het syndroom van Charles Bonnet komt voor bij personen die zeer slechtziend of blind zijn. Zij kunnen complexe beelden waarnemen die er in werkelijkheid niet zijn, terwijl zij zich er terdege van bewust zijn dat de beelden niet echt zijn. Slechtziendheid komt vaak voor bij ouderen evenals dementie. Uit angst om voor dement of psychisch niet helemaal in orde aangezien te worden, durven mensen vaak niets te vertellen over deze hallucinaties.
Lees het artikelAfbouwen van antidepressiva met behulp van taperingstrips
Antidepressiva worden veelvuldig voorgeschreven in de behandeling van onder andere angst- en depressieve stoornissen. Onttrekkingsverschijnselen kunnen optreden als niet op een goede manier kan worden afgebouwd. Om dit te voorkomen is het belangrijk dat behandelaren de juiste mogelijkheden hebben om patiënten bij het afbouwen zo goed mogelijk te begeleiden. Hiervoor zijn tapering- en stabilisatiestrips ontwikkeld.
Lees het artikelPost-partumdepressie
Het krijgen van een kind wordt gezien als een blije levensgebeurtenis. Zo’n 10% van de vrouwen ondervindt echter een depressie post partum.1 Hoewel het klinische beeld van post-partumdepressie weinig verschilt van dat van een depressie in andere situaties, zijn er specifieke factoren die van invloed zijn op diagnostiek, behandeling en beloop van deze aandoening voor zowel de moeder als het kind.
Lees het artikelNarratieve Exposure Therapie
Narratieve Exposure Therapie (NET) kan worden ingezet als behandeling van een posttraumatische stressstoornis. Tijdens de behandeling komen alle belangrijke traumatische gebeurtenissen aan bod, maar ook positieve gebeurtenissen hebben een plek in de behandeling. Het leggen van de levenslijn van de patiënt vormt de basis van de behandeling.
Lees het artikelCamouflagegedrag bij vrouwen met ASS
Autismespectrumstoornissen (ASS) bij meisjes en vrouwen worden vaak pas laat herkend. Een bekende oorzaak hiervan is dat zij, meer dan jongens en mannen, geneigd zijn om de eigen tekortkomingen in de sociale interactie te camoufleren. Dit doen zij door het gedrag van anderen te kopiëren en zich sociaal wenselijk op te stellen. Hierdoor blijven de kenmerken van ASS bij meisjes en vrouwen vaak lang onopvallend. Camouflagegedrag zorgt echter voor overvraging van zichzelf, hogere...
Lees het artikelDiagnostische interventie bij school weigering
Kinderen/jongeren (hierna te noemen ‘kinderen’) van 5 tot 16 jaar moeten naar school, omdat zij leerplichtig zijn. Wanneer zij na hun 16e nog geen startkwalificatie hebben, moeten zij tot 18 jaar onderwijs volgen. Een startkwalificatie is een diploma mbo-niveau 2 of hoger. Voor kinderen tussen 16 en 18 jaar wordt dit de kwalifi catieplicht genoemd. 1
Lees het artikelSchizofrenie en een OCS
Een obsessieve-compulsieve stoornis komt vaak voor bij schizofrenie, maar wordt niet altijd herkend. Deze comorbiditeit kan de kwaliteit van leven ernstig benadelen, wat pleit voor alertheid en het inzetten van de juiste diagnostiek. In dit artikel wordt dat toegelicht door de verschillen en overeenkomsten te beschrijven, de mogelijkheden van diagnostiek en de behandelopties.
Lees het artikelPsychofarmaca en hartritme
Bij start of bij gebruik van psychofarmaca, bij behandeling van psychiatrische en/of verslavingsproblematiek, moet er rekening worden gehouden met mogelijk kleine of grotere risico’s op verstoringen in het hartritme. Een elektrocardiogram (ecg) voorafgaand aan medicamenteuze behandeling kan dan geïndiceerd zijn. In dit artikel wordt een casus toegelicht waarin een tachycardie wordt vastgesteld.
Lees het artikelTerugvalpreventie bij angst en depressie
Wanneer patiënten hersteld zijn van een angststoornis of depressie, hebben zij een hoge kans terug te vallen. De onderzoekers ontwikkelden een terugvalpreventieprogramma. De interventie werd aangeboden aan patiënten die eerder behandeling ontvingen voor een angststoornis of depressie in de basis of specialistische GGZ en daarna in volledige of gedeeltelijke remissie waren. De praktijkondersteuner huisarts GGZ (POH-GGZ) begeleidde patiënten bij het volgen van deze interventie....
Lees het artikelLVB en een lage emotionele ontwikkeling
In de forensische zorg is de omvang van de groep met een licht verstandelijke beperking (LVB) of zwakbegaafdheid groot en binnen de verstandelijke gehandicaptenzorg (VG) wordt een toename van psychiatrische problematiek gezien. De emotionele ontwikkeling heeft invloed op het gedrag van patiënten met een LVB en kan een verklarende factor zijn voor probleemgedrag.
Lees het artikelGuideline-Informed Treatment for Personality Disorders (GIT-PD)
GIT-PD biedt een behandelkader dat aansluit bij patiënten met een persoonlijkheidsstoornis om hen te ondersteunen/behandelen. Het behandelkader bevat de gemeenschappelijke eigenschappen uit effectieve psychotherapieën en is een goed gestructureerde en geprotocolleerde aanpak, die bestaande/lopende behandelingen aanvult. De kracht van GIT-PD is dat het op verschillende niveaus van de behandeling van patiënten met een persoonlijkheidsstoornis handvatten biedt en discipline...
Lees het artikelGezinsbehandeling bij jongeren met een eetstoornis
Eetstoornissen zijn ernstige psychiatrische stoornissen die doorgaans ontstaan in de adolescentie. Een eetstoornis heeft een immense impact op het gezin. Veelal neemt het kind vanuit de eetstoornis de regie over met als gevolg dat de hiërarchie en onderlinge relaties in een gezin verstoord raken. Het is daarom belangrijk de omgeving van het kind nauw te betrekken bij de behandeling.
Lees het artikelTerugval te lijf met de Smart Alert
Een stemmingsstoornis is doorgaans niet een eenmalige gebeurtenis, in de meeste gevallen volgt er na een eerste episode na enige tijd een terugval. Om zo’n terugval te herkennen en zo snel mogelijk te kunnen bijsturen, wordt er in de behandeling gebruikgemaakt van een signaleringsplan dat mensen helpt inzicht te krijgen in hun eigen risicofactoren en in interventies die op zo’n moment passend kunnen zijn. Op basis van wetenschappelijke inzichten in deze...
Lees het artikelForensisch werken met het RNR-model
Het Risk-Need-Responsivity-(RNR-)model is de basis van de forensisch psychiatrische behandeling, zowel klinisch als ambulant. Het biedt een op bewijs gebaseerde en effectieve aanpak voor cliënten die risicovol delict gedrag vertonen. Het model analyseert en voorspelt dit gedrag, waardoor een behandeling op maat mogelijk is.
Lees het artikelNSAID’s en lithium: een potentieel gevaarlijke combinatie
Lithium is het voorkeursmiddel bij een bipolaire stoornis.1,2 Non-steroidal anti-inflammatory drugs (NSAID’s), zoals ibuprofen, diclofenac en naproxen, zijn veelgebruikte pijnstillers die door specialisten kunnen worden voorgeschreven, maar ook vrij verkrijgbaar zijn via de drogist of in een enkel geval zelfs bij de supermarkt. De combinatie van lithium en een NSAID is potentieel levensgevaarlijk door de mogelijke spiegelverhoging van lithium door het NSAID.
Lees het artikelAgressief gedrag virtueel aangepakt
Professionals in de geestelijke gezondheidszorg krijgen veelvuldig te maken met agressie op het werk door cliënten, hun partner, familieleden of vrienden. Dit artikel beschrijft hoe u professionals door middel van een rollenspel in een virtuele oefenomgeving kunt voorbereiden op confrontatie met agressie op de werkvloer. Ook wordt duidelijk hoe dit kan bijdragen aan meer bewustwording: door inzicht te krijgen in hoe iemand persoonlijk op een stressvolle situatie...
Lees het artikelHet Neuman Systems Model
Verpleegkunde is een boeiend maar complex beroep en houdt zich in de dagelijkse praktijk bezig met mensen van wie de gezondheid bedreigd wordt of al verstoord is. Ze probeert de complexe werkelijkheid van de mens te begrijpen. Een theoretisch of conceptueel model, zoals het Neuman Systems Model, helpt om de essentie van ons beroep te benoemen en te omschrijven, zodat het verpleegkundig handelen inzichtelijk gemaakt kan worden. Hierdoor kan het verpleegkundig domein worden afgebakend. Dit...
Lees het artikelAlexithymie
Wanneer er sprake is van een zeer beperkte emotionele gewaarwording, wordt dat alexithymie genoemd. Het is geen psychiatrische stoornis, maar een transdiagnostische factor die samengaat met vele psychiatrische ziektebeelden. Alexithymie kan andere problematiek beïnvloeden en versterken en heeft daarom in de behandeling ook aandacht nodig. Dit artikel verkent de definitie, het voorkomen en de behandelmogelijkheden van alexithymie.
Lees het artikel